W piątkowy wieczór dnia 25 października 2019 roku mieliśmy okazję wysłuchać dalszej części wykładu prof. zw. dr hab. Stanisława Jankowiaka a dot. przemian w Wielkopolsce już nie gospodarczych, a politycznych i społecznych.

Do dyskusji zostali zaproszeni: Elżbieta Adamczewska – dziekan, dr Wojciech Szwed i Krzysztof Primke - prodziekani, Roman Szwechłowicz - przewodniczący Komisji Oświaty UM, Andrzej Mainka i Michał Szymański oraz sekcja historyczna i zainteresowani słuchacze naszego uniwersytetu.

Wyzwalanie ziem polskich spod okupacji niemieckiej połączone było z organizacją nowej władzy. Wobec beznadziejności walki zbrojnej Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej , którego przedstawicielem był Stanisław Mikołajczyk( wicepremier), wydała odezwę o zaprzestanie działań zbrojnych i podjęcie próby przejęcia władzy drogą legalną w wyniku wyborów. W Wielkopolsce St. Mikołajczyk jest witany jako wybawiciel i stworzy on warunki, które będą przeciwwagą dla komunistów. Jak się okazało Endecja w Wielkopolsce nie miała wielkich szans na zafunkcjonowanie, bo nie została dopuszczona do działania.

Co za tym sprzyjało pozostaniu tutaj komunistów?

Po pierwsze rozdzielanie ziemi, szanse dla wszystkich. Pierwsze decyzje o rozbudowie szkół i przymus szkolny. Wykształcenie dziecka było obsesją ówczesnych rodziców. Po drugie zwrot w kierunku kościoła. Kościół jest bezpieczny w nowej rzeczywistości. Ziemie kościelne zostały wyłączone z reformy rolnej. PZPR w Poznaniu wydaje okólnik o obowiązku uczestniczenia we mszach świętych ze sztandarami w takich dniach jak 3 maja czy 1 listopada. PSL i St. Mikołajczak czekali w Wielkopolsce na wybory. Mieli oni prawo wystawić swoich kandydatów ale Władysław Gomułka i komuniści nie oddali raz zdobytej władzy. Długo zabliźniały się rany po wojnie. Neutralizacja tych grup społecznych, które mogły stawić opór władzy komunistycznej była dla nich najważniejsza. Urząd Bezpieczeństwa będzie rządził w Wielkopolsce, będzie znienawidzony przez społeczeństwo.

Stanisław Mikołajczyk w 1947 roku zostaje usunięty i zmuszony do wyjazdu z Polski. System komunistyczny nie był akceptowalny na starcie ale doceniano jego dobre strony czyli: powszechna edukacja, bezpłatna opieka zdrowotna, upowszechnienie kultury, dostęp do prasy (narzędzie propagandy), olbrzymie nakłady książek. Im dalej od roku 1945 słabnie sprzeciw narodu.

Po wykładzie była mała przerwa na kawę i ciasto, a następnie była dyskusja i zadawanie pytań dotyczących tematu. Była pytanie o granice państwa polskiego ze szczególnym uwzględnieniem granicy zachodniej. Poruszono również sprawę reparacji.

Zainteresowanie tym tematem przeszło nasze oczekiwanie. Padła również propozycja następnego spotkania i jego temat.

malzam