Jesteś zaprogramowany na podobieństwo istoty twórczej, kreatywnej, czemu dowodzi fakt, że nie potrafisz bezczynnie trwać w miejscu! Musisz, poznawać, zdobywać, korzystać, robić, czynić, sprawiać..., po prostu działać(!). Aktywność jest nieodzownym warunkiem zaspokojenia potrzeb- emocjonalnych, fizycznych, intelektualnych! Najważniejszym zaś wymiarem aktywności jest praca, dzięki której wzrasta poczucie sensu życia. Istotne jest, aby ta dawała satysfakcję, co jest możliwe dzięki odpowiedniemu dopasowaniu zawodu do konkretnego człowieka! Pamiętaj praca wykonywana z konieczności, nie przyniesie Ci zadowolenia? a nie możesz być niezadowolonym przez całe życie!

    J. L. Holland stworzył teorię osobowości zawodowej, w myśl której satysfakcja z wykonywania zawodu zależy od dopasowania wyjątkowości i indywidualności konkretnej jednostki do wymagań na danym stanowisku, konieczne jest zatem dostrojenie cech osobistych do wymagań stawianych przez zawód.

Holland wyróżnia 6 typów osobowości zawodowej, każdemu przysługuje analogiczne środowisko pracy. Sprawdź, który typ najpełniej charakteryzuje Ciebie!

OSOBOWOŚĆ REALISTYCZNA

Kompetencje: manualne, mechaniczne, rolnicze, techniczne, elektryczne;

Preferowane zachowania: posługiwanie się narzędziami, rzeczami, przedmiotami, maszynami, obcowanie z zwierzętami;

Słabe strony: sfera społeczna, kontakty międzyludzkie, edukacja;

Wizerunek samego siebie: sprawność fizyczna, zdolności mechaniczne;

Cechy: uparty, nietowarzyski, bezpośredni;

Wartości: władza, status, pieniądze;

Zainteresowania zawodowe: rośliny i zwierzęta, ochronne przemysłowe, mechaniczne;

Zawody: mechanik, pilot, projektant narzędzi, stolarz, inżynier. 

OSOBOWOŚĆ BADAWCZA

Kompetencje: naukowe i matematyczne;

Preferowane zachowania: badanie zjawisk: fizycznych, biologicznych, kulturowych;

Słabe strony: przywództwo, perswazja;

Wizerunek samego siebie: zdolności intelektualne, naukowe, matematyczne;

Cechy: precyzyjny, analityczny, niezależny, introspektywny, dociekliwy, racjonalny, chłodny;

Wartości: nauka;

Zainteresowania zawodowe: naukowe;

Zawody: biochemik, dentysta, chemik, botanik, politolog. 

OSOBOWOŚĆ ARTYSTYCZNA

Kompetencje: artystyczne: sztuka, kultura, języki, teatr, pisarstwo, muzyka;

Preferowane zachowania: posługiwanie się materiałem fizycznym, słownym i ludzkim w celu wytworzenia dzieł sztuki lub produkcji artystycznej;

Wizerunek samego siebie: oryginalny, ekspresyjny, intuicyjny, introspektywny, podążający własnymi szlakami, niezależny;

Cechy: niezależny, ekspresyjny delikatny, oryginalny, niezorganizowany, introspektywny; 

Wartości: estetyka;

Zainteresowania zawodowe: artystyczne;

Zawody: dziennikarz, architekt, projektant wnętrz, projektant mody, malarz, pisarz, stylista. 

OSOBOWOŚĆ SPOŁECZNA

Kompetencje: międzyludzkie, oświatowe;

Preferowane zachowania: manipulowanie innymi w celu informowania, szkolenia, rozwoju;

Wizerunek samego siebie: lubiący pomagać innym, rozumiejący innych, zdolności nauczania;

Cechy: chętny do współpracy, przyjacielski, pomocny, dobry, pełen taktu, ciepły;

Wartości: działalność społeczna i etyczna;

Zainteresowania zawodowe: humanitarne, przywódcze - wpływanie na innych, usługi;

Zawody: nauczyciel, doradca zawodowy, dietetyk, pielęgniarka szkolna, dyrektor. 

OSOBOWOŚĆ PRZEDSIEMBIORCZA

Kompetencje: kompetencje przywódcze, międzyludzkie, umiejętność perswazji;

Preferowane zachowania: manipulowanie innymi w celu osiągnięcia celów organizacji lub korzyści ekonomicznych;

Wizerunek samego siebie: agresywny, lubiany, pewien siebie, towarzyski, zdolności krasomówcze;

Cechy: pełen ambicji, dominujący, ekstrawertyczny, rozmowny, optymistyczny;

Wartości: osiągnięcia w dziedzinie polityki  i gospodarki;

Zainteresowania zawodowe: przewodzenie, wpływanie na innych, sprzedaż;

Zawody: prawnik, reprezentant handlowy, kucharz, kierownik. 

OSOBOWOŚĆ KONWENCJONALNA

Kompetencje: kompetencje biurowe, obliczeniowe;

Preferowane zachowania: manipulowanie danymi;

Wizerunek samego siebie: podąża wytyczonymi ścieżkami, zorganizowany, zdolności urzędnicze i arytmetyczne;

Cechy: zorganizowany, konformistyczny, wydajny, z kompleksami, rozważny, posłuszny;

Wartości: osiągnięcia w biznesie;

Zainteresowania zawodowe: praca biurowa;

Zawody: stróż nocny, informatyk, urzędnik. 

    Zasada jest jedna! Posiadasz cechy każdego z powyższych typów, z których to jeden jest dominujący, zaś kolejne uzupełniają charakterystykę Twojej osobowości zawodowej.

 

Przykład? Oto i przykład:

Kod osobowości ASB (artystyczny-SPOŁECZNY-badawczy) to definicja osoby, która zorientowana jest przede wszystkim na drugiego człowieka- stąd dominujący typ społeczny! Osoba o takim kodzie osobowościowym jest otwarta na świat, aktywną pracę, ludzi. Preferuje kontakt ?twarzą w twarz?, jednocześnie pozostaje niekonwencjonalną w swym działaniu. Ceni sobie wartość nauki, która w jej mniemaniu jest praprzyczyną wszelkiego sukcesu! 

            Spróbuj samodzielnie postawić diagnozę! Być może będziesz potrzebować pomocy specjalisty! Udaj się zatem do doradcy zawodowego, który umożliwi Ci bezapelacyjne wyczerpanie wiedzy na temat Twoich predyspozycji zawodowych. 

 Pamiętaj! Źle dobrany zawód wiąże się z:

1. brakiem motywacji,

2. licznymi zmianami pracy,

3. podatnością na stres.

4. zaniżonym poczuciem wartości! 

Wspomniane aspekty mogą prowadzić do poważnych konsekwencji w przyszłości. Psychometria pozwala na obiektywny pomiar cech poszczególnych, by umożliwić Ci umiejętne dobranie pracy, aby każdy jej element nie powodował w Tobie negatywnych skutków. 

            Z innej beczki! 

Cztery żywioły- sangwinik, flegmatyk, melancholik, choleryk? czy temperament może wpływać na wybór zawodu? Może, a nawet powinien!

Rozważ, która charakterystyka najpełniej wyraża  całą prawdę o Tobie! Następnie sprawdź siłę, ruchliwość, równowagę swojego temperamentu i dowiedz się, o jakich zawodach możesz myśleć! 

POWIETRZE- choleryk

Cechy : Urodzony lider, dynamiczny i aktywny, wykazuje nieodpartą potrzebę zmian, silna wola i zdecydowanie, nie ulega emocjom, trudno go zniechęcić, niezależny i samowystarczalny, wzbudza zaufanie, wszystkim pokieruje

Praca: Nastawiony na osiągnięcie celu, dobry organizator, dostrzega praktyczne rozwiązania, rozdziela pracę, kładzie nacisk na wydajność, stymuluje działalność, przeciwności pobudzają go, osiąga cel.

Słabe strony: Niecierpliwy, łatwo traci panowanie nad sobą, nie umie odpoczywać, impulsywny, nie rezygnuje (choć doświadcza porażek), nieelastyczny, nie okazuje uznania, nie lubi łez i wzruszeń, nie przejawia współczucia. 

OGIEŃ- sangwinik

Cechy : tzw. pociągająca osobowość, lubi gawędzić, dusza towarzystwa, poczucie humoru, pamięć do kolorów, emocjonalny, wylewny, entuzjastyczny, wesoły, spontaniczny, ciekawy, urodzony aktor, prostoduszny, żyje ?tu i teraz?, zmienne usposobienie, szczerość serca, wieczne dziecko.

Praca: zgłasza się na ochotnika, wymyśla nowe działania, kreatywny, świetnie się prezentuje, twórczy, barwny, ma energię, entuzjazm, zaczyna w efektowny sposób, pobudza innych do przyłączenia się, zachęca innych do pracy.

Słabe strony: Odczuwa przymus mówienia, przesadza, rozwodzi się, wdaje się w szczegóły, nie może zapamiętać nazwisk, odstrasza innych, zbyt łatwo wpada w zachwyt, niespokojny i niecierpliwy, egoistyczny, unosi się i narzeka, naiwny , głośno mówi i śmieje się, kierują nim okoliczności, łatwo wpada w gniew, może wydawać się sztuczny, nigdy nie dojrzeje. 

WODA- flegmatyk

Cechy : Powściągliwy, niewymagający, spokojny, chłodny, opanowany, cierpliwy i zrównoważony, zgodny, cichy, życzliwy i uprzejmy, ukrywa emocje, cieszy się życiem, wszędzie pasuje - uniwersalny.

Praca: kompetentny, rzetelny, spokojny, zgodny, ma zdolności administracyjne, pośredniczy w rozwiązywaniu problemów, unika konfliktów, dobrze znosi naciski, znajduje proste wyjścia.

Słabe strony: brak entuzjazmu, bojaźliwy, zatroskany, niezdecydowany, unika odpowiedzialności, ma żelazną wolę, samolubny, nieśmiały i zahamowany, zbyt łatwo idzie na kompromis. 

ZIEMIA- melancholik

Zalety : głęboki i refleksyjny, analityczny, poważny, dąży do obranego celu, utalentowany, twórczy, ma zdolności muzyczne lub artystyczne, filozofujący, poetyczny, ceni piękno, wrażliwy na potrzeby innych, skłonny do poświęceń, sumienny, idealista.

Praca: działa według planu, perfekcjonista o wysokich wymaganiach, zwraca uwagę na szczegóły, wytrwały i dokładny, uporządkowany, zorganizowany, staranny, schludny, oszczędny, dostrzega problemy, znajduje twórcze rozwiązania, bardzo się stara kończyć rozpoczęte prace, lubi tabele, wykresy, cyfry, wykazy.

Słabe strony: markotny, przygnębiony, zranienie sprawia mu przyjemność, przejawia fałszywą skromność, żyje w innym świecie, ma niską samoocenę, skoncentrowany na sobie, zbyt introspekcyjny, poczucie winy, mania prześladowcza, skłonny do hipochondrii. 

Warto zastanowić się nad swoim temperamentem, realnie ocenić jego cechy: siłę, równowagę, ruchliwość! Sprawdź w jakiego typu zawodach będziesz czuł się niczym ryba w wodzie! 

Uwaga! Za każdą odpowiedź twierdzącą (TAK) ? uzyskujesz 1 punkt!  Do dzieła! 

Ruchliwość:

1. Czy masz szybki refleks?
2. Czy często zmieniasz miejsce w klasie?
3. Czy cechuje Cię zmienność nastroju? Łatwo przechodzisz od smutku do radości?
4. Czy lubisz szybko jeść?
5. Czy jesteś energiczny?
6. Czy lubisz wykonywać różnorodne czynności?
7. Czy lubisz działać szybko, bez namysłu?
8. Czy łatwo wracasz do przerwanych działań?
9. Lubisz gdy coś się dzieje?
10. Czy chętnie oglądasz rozrywkowe programy?

Siła:

1. Czy robisz przerwy w czasie odrabiania lekcji?
2. Czy mówisz głośno?
3. Czy szybko regenerujesz siły?
4. Czy potrafisz skoncentrować uwagę na jednym zajęciu przez dłuższy okres?
5. Czy niepowodzenia mobilizują Cię do działania?
6. Czy denerwujesz się niezapowiedzianą kartkówką?
7. Czy hałas, rozmowy, inne dźwięki przeszkadzają Ci w pracy?
8. Wolisz mówić niż pisać?
9. Czy denerwujesz się gdy ktoś kontroluje Twoją pracę?
10. Czy czasami lubisz się porządnie zmęczyć?

Równowaga:

1. Czy spokojnie przygotowujesz się do klasówek?
2. Czy łatwo się koncentrujesz?
3. Czy potrafisz kontrolować swoją mimikę?
4. Czy potrafisz wyciszyć się w niedogodnych warunkach?
5. Czy w sytuacjach kryzysowych potrafisz zachować spokój?
6. Jesteś wyrozumiały?
7. Czy jesteś wybuchowy?
8. Lubisz działać zgodnie z planem?
9. Czy lubisz czynności wymagające opanowania?
10. Jesteś odpowiedzialny? 

Zlicz wyniki względem wszystkich cech. Maksymalnie możesz uzyskać - 10 pkt., minimalnie- 0 pkt.  

Wyniki poniżej 3 pkt.: bardzo słabe nasilenie cechy. Wskazówka! Wynik należy brak pod uwagę przy podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych.

Wyniki przeciętne (4-6 pkt.): średnie natężenie cechy.

Wyniki powyżej 7 pkt: silne natężenie danej cechy. Wskazówka! Może to być istotne kryterium przy podejmowaniu decyzji edukacyjno- zawodowych. 

                Interpretacja 

Temperament SILNY:

Jeśli po wykonanym ćwiczeniu możesz powiedzieć o swoim temperamencie: SILNY(!)- to nie ma żadnych przeszkód abyś podejmował prace wymagające wysiłku intelektualnego, jak fizycznego! Twoje obszary zawodowe: pedagogiczny, medyczny, budowlany, mechaniczny. 

Mała siła temperamentu:

Bardziej wskazane są dla Ciebie zawody nie wymagające obciążeń psychiczno-fizycznych. Twoje obszary zawodowe: usługowy, ekonomiczny, zawody precyzyjne. 

Wysoka ruchliwość temperamentu:

Lubisz otaczać się ludźmi, preferujesz działanie, nastawienie na zmianę- zastanów się nad obszarem zawodowym wymagającym kontaktów interpersonalnych! Świetnie sprawdzisz się w roli nauczyciela, lekarza, pielęgniarki, fryzjera, dziennikarza, kierowcy.

Niska ruchliwość temperamentu:

Lubisz spokój, ciszę, samotność, jesteś skrupulatny- wybierz obszar zawodowy typu: laborant, kartograf, zegarmistrz. 

Duża równowaga temperamentu:

Silna równowaga układu nerwowego jest niezbędna w zawodach wymagających odpowiedzialności, częstych kontaktów z ludźmi. Twoje obszary zawodowe to: oświata, resort zdrowia. 

Anna Płóciennikowska-Bugaj